คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานีได้รับจัดตั้งขึ้นเป็นคณะลำดับที่ 6 ของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ โดยจัดตั้งขึ้นตามโครงการที่ได้กำหนดในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 3 เมื่อวันที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2517 ในระยะแรกใช้ชื่อว่า คณะมนุษยศาสตร์ ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ในวันที่ 17 มีนาคม 2518
50 ปี คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
พ.ศ. 2518-2527
- 2518 ตั้งภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก ภาควิชาภาษาตะวันตก ภาควิชาสังคมศาสตร์ สำนักงานเลขานุการคณะ
และเปิดรับนักศึกษารุ่นแรก - 2521 ทบวงมหาวิทยาลัยยกฐานะหน่วยวิชาบรรณารักษศาสตร์ เป็นภาควิชาบรรณารักษศาสตร์
- 2521 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาสังคม
- 2525 จัดตั้งภาควิชาปรัชญาและศาสนา
พ.ศ. 2528-2536
- 2529 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย
- 2530 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์
- 2533 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมวิทยา
- 2534 จัดตั้งภาควิชาภาษาตะวันออก (แยกออกจากภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก)
- 2535 จัดตั้งภาควิชาประวัติศาสตร์และศิลปะ (แยกออกมาจากภาควิชาสังคมศาสตร์)
พ.ศ. 2537-2546
- 2538 จัดตั้งภาควิชาภูมิศาสตร์ (แยกออกมาจากภาควิชาสังคมศาสตร์) เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร และสาขาวิชาปรัชญา
- 2539 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาอังกฤษ
- 2542 เปลี่ยนชื่อภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ เป็นภาควิชาบรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์
- 2543 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาสังคม
พ.ศ. 2547-ปัจจุบัน
- 2547 เปิดสอนหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย
- 2548 เปิดสอนหลักสูตร 3 หลักสูตร
1. บริหารธุรกิจบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการ
2. หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภูมิศาสตร์
3. หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิตสาขาวิชาภาษาจีน (หลักสูตรนานาชาติ) - 2549 เปิดสอนหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์พัฒนาการ
- 2550 แผนกวิชารัฐศาสตร์ ได้แยกตัวออกไปจัดตั้งเป็นคณะรัฐศาสตร์
- 2552 เปลี่ยนชื่อภาควิชาประวัติศาสตร์และศิลปะ เป็น ภาควิชาประวัติศาสตร์
- 2554
1. ปรับปรุงหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์พัฒนาการ เป็นหลักสูตรเศรษฐศาสตร์
แขนงวิชาเศรษฐศาสตร์การพัฒนา และแขนงวิชาเศรษฐกิจอาเซียน
2. ปรับปรุงหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาอาหรับ เป็น สาขาวิชาภาษาอาหรับ-ภาษาอาหรับธุรกิจ - 2555
1. ปรับปรุงหลักสูตรบริหารธุรกิจบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการ เป็น แขนงวิชาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ
และแขนงวิชาการบัญชี
2. เปิดสอนหลักสูตรสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ สาขาวิชาสังคมสงเคราะห์ (สาขาวิชาใหม่) - 2560 เปิดรับนักศึกษาหลักสูตรภาษายุโรป (เป็นหลักสูตรรวมกันของภาษาฝรั่งเศสและภาษาเยอรมัน)
- 2561 เปิดสอนภาษาอินโดนีเซียเป็นวิชาโท
ปัจจุบัน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ได้แบ่งโครงสร้างองค์กรเป็น 4 กลุ่มงาน ดังนี้
1. กลุ่มงานบริหารคณะ แบ่งเป็น 5 กลุ่มย่อย ดังนี้
1.1 กลุ่มยุทธศาสตร์และระบบคุณภาพ และสื่อสารองค์กร
1.2 กลุ่มบริหารและพัฒนาทรัพยากรบุคคล
1.3 กลุ่มงานวิจัยและบริการวิชาการ
1.4 กลุ่มวิชาการ
1.5 กลุ่มกิจกรรมนักศึกษา ศิษย์เก่าและการต่างประเทศ
2. กลุ่มงานวิชาการ มีทั้งหมด 20 หลักสูตร ดังนี้
2.1 หลักสูตรบริหารธุรกิจบัณฑิต
2.2 หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภูมิศาสตร์
2.3 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการสารสนเทศ
2.4 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์
2.5 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศิลปะการคิดเพื่อการพัฒนามนุษย์
2.6 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาสังคม
2.7 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาญี่ปุ่น
2.8 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาเกาหลี
2.9 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาจีน
2.10 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษามลายูและมลายูศึกษา
2.11 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษายุโรปเพื่อการสื่อสารสากล
2.12 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาและวรรณคดีไทย
2.13 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาอังกฤษ
2.14 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาอาหรับและภาษาอาหรับธุรกิจ
2.15 หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา
2.16 หลักสูตรเศรษฐศาสตรบัณฑิต
2.17 หลักสูตรสังคมสงเคราะห์ศาสตรบัณฑิต
2.18 หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย
2.19 หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการพัฒนาสังคม
2.20 หลักสูตรปรัชญาดุษฏีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย
3. กลุ่มงานวิจัยและนวัตกรรม มี 1 ศูนย์ ได้แก่ ศูนย์วิจัยภาษาและวัฒนธรรมภาคใต้
4. กลุ่มงานพันธกิจเพื่อสังคม มี 2 ศูนย์ ได้แก่ 1. ศูนย์ภาษาไทยสงขลานครินทร์ 2. ศูนย์นูซันตาราศึกษา